Ustozlar biz uchun yaratgan tomonidan beriladigan alohida ne’matdir. Aynan ular millatni ulug‘likka yetaklaydilar, insonni yetuk qiladilar va dunyoni yaxshi tomonga o‘zgartiradilar. Aynan o‘qituvchilar bizga qalam qilichdan muhimroq ekanligini o‘rgatadi. Ular jamiyatda hurmatga sazovordir, ular insonlarning turmush darajasini oshiradi. Ular odamni tarbiyalaydi va insoniy fazilatlarni o‘rgatadi, yaxshi jamiyat qurishga hissa qo‘shadi.
Farzandlar ta’lim-tarbiyasi, yosh avlodni barkamol insonlar etib kamolga yetkazishga alohida e’tibor qaratish xalqimizga xos ezgu fazilatlardan. Xalqimizning ustoz otangdek ulug‘, degan purhikmat naqlida ham o‘qituvchi va murabbiylarga bo‘lgan samimiy ehtirom namoyon. Ustoz deganda, har qaysi inson ko‘nglida chuqur hurmat – ehtirom va cheksiz minnatdorlik tuyg‘ulari, shu bilan birga, hech qanday boylik bilan o‘lchab va ado qilib bo‘lmaydigan qarzdorlik xissi paydo bo‘ladi. Ustozlarimiz o‘giti, keksalarimiz pand-nasihatlariga amal qilib borsak, aslo kam bo‘lmaymiz. Bu bilan ustoz va murabbiylarimiz oldidagi ilk burchimizni ado etgan bo‘lamiz. Inson, avvalo, unga bilim va ma’rifat dunyosi sari yo‘l ochib bergan, uning qalbiga yuksak insoniy fazilatlar hissini singdirish yo‘lida zahmat chekkan ustoz va murabbiylariga nisbatan ko‘nglida hamisha minnatdorlik tuyg‘usi bilan yashaydi.
Ustozlar jamiyatga, shogirdlar va o‘quvchilar hayotiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Ular, shuningdek, ota-ona hayotida katta ahamiyatga ega, chunki ota-onalar o‘z farzandlari uchun o‘qituvchilardan ko‘p narsani kutishadi.
Yaxshi ustozni topish qiyin emas, lekin qayerga qarash kerakligini bilish zarur. Yaxshi o‘qituvchilar ta’lim berish uchun oldindan yaxshi tayyorgarlik ko‘rishgan bo‘ladi. Maksimal mahsuldorlikni ta’minlash uchun ular har kuni o‘z harakat rejasini tayyorlaydilar. O‘qituvchilar hamma narsadan, xususan, ular ixtisoslashgan fanlardan juda ko‘p bilimga ega. Yaxshi o‘qituvchi o‘z bilimini doimiy ravishda kengaytirib boradi va o‘z o‘quvchilariga yaxshi, zamon talabiga mos ta’lim berishda davom etadi.
Xuddi shunday, yaxshi o‘qituvchi har qanday qiyinchilikda bizga yordam beradigan do‘stga o‘xshaydi. Yaxshi o‘qituvchi o‘ziga xos va umumiy bo‘lmagan individual o‘quv jarayonini yaratadi. Bu o‘rganuvshilarni mavzuni yaxshiroq o‘rganishga undaydi. Boshqacha qilib aytganda, yaxshi o‘qituvchi o‘z o‘quvchilarining samarali o‘qishini va yaxshi baho olishini ta’minlaydi.
Eng muhimi, yaxshi o‘qituvchi – bu nafaqat ilmiy ko‘rsatkichlarimizga, balki umumiy rivojlanishimizga e’tibor qaratadigan kishi. Shundagina o‘quvchi haqiqatdan ham o‘sishi mumkin. Shunday qilib, yaxshi o‘qituvchilar o‘z o‘quvchilarining muammolarini tushunishadi va ularni to‘g‘ri hal qilishga harakat qilishadi.
O‘sib ulg‘aya boshlaganimizda, ota-onamiz va o‘qituvchilarimiz hayotimizga birinchi bo‘lib ta’sir qiladilar. Darhaqiqat, yoshligida o‘quvchilar o‘z o‘qituvchilariga to‘liq ishonadilar va ular ota-onalariga qaraganda o‘qituvchilarini ko‘proq tinglaydilar. Bu o‘qituvchining ahamiyati va ta’sirini ko‘rsatadi.
Biroq ulg‘ayib oliygohlarga kirganimizda, o‘qituvchilar do‘stlarimizdek bo‘lishadi. Ba’zi ustozlar hatto talabalardan o‘rnak ham oladilar. Ustozlar bizni hayotda ajoyib ishlarga ilhomlantiradi. Biz o‘qituvchilardan fidoyi bo‘lishni o‘rganamiz. O‘qituvchilar ba’zan o‘zlari ham bilmagan holda o‘quvchiga juda muhim saboqlarni berishadi.
Ustozlarimiz biz uchun faqatgina ta’lim beruvchi shaxsgina emas. Masalan o‘quvchi maktabda jarohatlansa, aynan o‘qituvchi uni birinchi yordam uchun kasalxonaga olib boradi. Bunday holatlar ustozlarimizning bizga qanchalik mehribon va gamxo‘r ekanliklarini ko‘rsatib beradi.
Boshqacha qilib aytganda, ustoz faqat o‘qituvchi vazifasini bajarmaydi. Zarur bo‘lganda ular turli rollarga moslashadi. Biz xafa bo‘lganimizda ular do‘st bo‘lishadi, biz yordamga muhtoj bo‘lganimizda ota-onamiz kabi g‘amxo‘rlik qilishadi. Shunday qilib, ustozlar haqida gap ketganda ularning tarbiyaanuvchilar hayotiga qanday ta’sir qilishini va uni qanday inson bo‘lib shakllanishidagi rolini cheksiz ta’riflash mumkinligiga amin bo‘lamiz.
Imom Termiziy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi ilmiy xodimi:
Abduvaxidov Abdullaziz Abdusattor o‘g‘li
