Ҳар бир давлат тараққиётининг, жамият фаровонлигининг асоси унда қонунларнинг қай даражада устуворлиги билан белгиланади. Дарҳақиқат, қонунлар устувор жамиятда адолат, тенглик, бағрикенглик ва биродарлик ғоялари қарор топади, мамлакатда илм-фан ривож топиб, фикр эркинлиги ҳар томонлама қўллаб-қувватланади.
Конституциянинг халқ хоҳиш-иродаси асосида қабул қилиниши халқимизнинг юксак ҳуқуқий маданиятининг ифодасидир. 2023-йилнинг 30-апрел куни Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конституциясини қабул қилиш бўйича умумхалқ Референдуми ўтказилиб, унда халқимиз ўзининг юксак ҳуқуқий маданиятини яна бир бор намоён этди. Референдумда қатнашган фуқароларнинг 90 фоиздан кўпроғи ушбу Конституцияни ёқлаб овоз берди.
Ушбу Конституциянинг қабул қилиниши адолатпарвар жамиятнинг ўз тараққиётининг янги босқичига кўтарилиши бўйича саъй-ҳаракатларининг мантиқий натижасидир. Зеро, Конституция жамият ҳаётининг асосий ҳуқуқий тизими бўлиб, ўз мазмунига кўра мамлакатнинг бош қонунидир. У мустақил, ҳуқуқий, демократик, дунёвий, ягона ва ижтимоий давлатнинг пойдевори бўлиб, жамият ҳаётининг барча соҳаларини, сиёсий-ҳуқуқий, иқтисодий-ижтимоий, маданий-мафкуравий ва халқаро соҳаларни қамраб олади. Хусусан, Янги Конституция сиёсий-ҳуқуқий соҳада халқ ҳокимияти, қонун устуворлиги ва инсон эркинлиги, ҳокимиятларнинг бўлиниши тамойилларини, иқтисодий-ижтимоий соҳада мулкчилик шаклларининг хилма-хиллиги ва тенглиги тамойилларини, давлат сиёсатининг ижтимоий хусусиятга эга эканлигини намоён этади.
Мазкур Конституцияда Ўзбекистон Республикаси мустақил, демократик, ҳуқуқий, дунёвий давлат экани, мустақиллик тимсоли ва давлат ҳокимиятининг ягона манбайи фақат халқ эканлиги қайд этилди. Бугунги жамият эҳтиёжларидан келиб чиқиб, Конституция асосида янги бошқарув тузилмалари ташкил этилиб, аввалги тузилмалар такомиллаштирилмоқда. Конституцияни ишлаб чиқишда дунёнинг ривожланган мамлакатлари тажрибаси инобатга олинди ва у нуфузли халқаро ташкилотлар ҳамда жаҳонга машҳур экспертлар, жумладан, ҳуқуқшунослар томонидан маъқулланди.
Конституциянинг устуворлиги – инсон ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолати, кучли фуқаролик жамиятининг мезонидир. Тараққий этаётган жамият ўз ҳуқуқий негизини замон талаблари, миллий манфаатлар ва халқнинг ижтимоий эҳтиёжлари билан уйғун ҳолда такомиллаштириб боради. Шу маънода, Конституция жамият тараққиётини бошқариб борувчи йўриқнома бўлиб, ҳар бир фуқарога ўз ҳаёти ва келажагини ишонч билан қуриш имконини беради.
Сарвар Саидов,
Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази бўлим бошлиғи, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
